پروفسور "مایکل آلن گیلسپی"، استاد علوم سیاسی و فلسفه دانشگاه دوک آمریکا معتقد است که چالش‌های سیاسی اگرچه بر اقتصاد کشورهای منطقه تاثیرگذار است، ولی شیوه مدیریت آنها نیز حائز اهمیت است. این تنش‌ها باید به شیوه‌ای مدیریت شود که اثرات زیانبار آنها بر حوزه اقتصاد کاهش یابد. گیلسپی، مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه هاروارد و کارشناسی ارشد و دکترای خود را از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد. او نویسنده کتاب‌های هگل، هایدگر و زمینه تاریخ، نیهیلیسم قبل از نیچه و ریشه‌های الهیاتی مدرنیته است. او مقالاتی در زمینه تاریخ فلسفه سیاسی و موضوعات مختلف در اندیشه سیاسی و فلسفه عمومی آمریکا و همچنین در رابطه با دین و سیاست و نقش ورزش در زندگی بشر منتشر کرده است. متن زیر حاصل گفت‌وگو با این استاد دانشگاه است:
منطقه خاورمیانه به دلیل ویژگی‌های خاص خود، اغلب از چالش‌های سیاسی، جنگ و تنش‌های منطقه‌ای رنج می‌برد. وجود مخاطرات سیاسی تا چه حد به ضرر اقتصادی کشورهای منطقه خواهد بود؟
این تا حد زیادی به نحوه واکنش آنها به بحران‌های سیاسی بستگی دارد. تحریم‌های اقتصادی در روسیه اثر خود را ثابت کرده و تعجب آور نیست اگر تحریم‌های مالی توسط دولت ترامپ برای محدود کردن اقدامات علیه منافع آمریکا اعمال شود. به صورت کلی، چالش‌های سیاسی اگرچه بر اقتصاد کشورهای منطقه تاثیرگذار است، ولی شیوه مدیریت آنها نیز حائز اهمیت است. این تنش‌ها باید به شیوه‌ای مدیریت شود که اثرات زیانبار آنها بر حوزه اقتصاد کاهش یابد. لذا در کنار اتخاذ رویه‌های سیاسی برای کنترل مشکلات ناشی از تحریم‌ها، باید تدابیر اقتصادی نیز اتخاذ شود. این موضوع در خصوص تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیز صادق است، یعنی رفع آنها نیازمند یک راهکار سیاسی است. اگر دولت ترامپ به رفتارهای خود (تعرفه‌ها) در قبال کشورها عمل کند، ممکن است وحشت بزرگی را بر کالاهای آن کشورها تحمیل کند. برخی کشورها در دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ از رویکرد اقتصادی او صدمه دیده‌اند. ترامپ این رویه را در دور جدید نیز دنبال خواهد شد.
بیشتر کارشناسان اقتصادی معتقدند با بروز تنش‌های سیاسی، فضای مدیریت بازار ارز و همچنین تنظیم‌گری نرخ ممکن است از دست بانک‌های مرکزی خارج می شود. نظر شما چیست؟
فکر نمی‌کنم این اتفاق بیفتد. ثبات اقتصادی در کشورهای بزرگ صنعتی بسیار مهم است. هر کشوری سعی می‌کند اثر تنش‌های سیاسی بر اقتصاد خود را مهار و کنترل کند. این امر مستلزم برداشتن گام‌های سیاسی و اقتصادی همزمان است. در عین حال که اقدامات فوری اقتصادی باید اتخاذ شود و دیپلمات‌ها نیز اقدام کنند. بنابراین همانگونه که اشاره شد، با بروز تنش‌ها، تنها مولفه‌های اقتصادی کافی نیستند و نمی‌توان صرفا بر مولفه اقتصادی برای عبور از مشکلات تکیه کرد.
افزایش وابستگی به برخی ارزها مانند دلار برای کشورها به ویژه در مواقع بحران و تنش هزینه بر است و مدیریت بازار ارز و حفظ ارزش پولی را دشوارتر می‌کند. چه دیدگاهی در این زمینه دارید؟
دلار اساساً برای تجارت و امنیت جهانی ضروری است. اگرچه تلاش‌هایی برای جایگزینی دلار وجود دارد، ولی نمی‌توان در حال حاضر جایگزینی برای دلار متصور بود. کشورها ترجیح می‌دهند با دلار معامله کنند و مکانیسم‌های مالی بین‌المللی نیز بر پایه دلار کار می‌کند، اما با این حال کشورهایی مانند چین و روسیه و ایران به دنبال جایگزین‌هایی برای دلار هستند. با وجود این، چین در نظم مالی بین‌المللی با دلار نیز کار می‌کند، هر چند از تلاش‌ها برای جایگزینی دلار در بریکس هم حمایت می‌کند.
نظر شما