با افزایش نوسانات اقتصادی ناشی از تصمیمات سیاسی و جنگ‌های تجاری، بانک‌های مرکزی در سراسر جهان به خرید طلا به عنوان یک استراتژی حیاتی برای حفظ ارزش دارایی‌ها روی آورده‌اند. در سال‌های اخیر، رقابت بین بانک‌های مرکزی برای خرید طلا به شدت افزایش یافته است. این روند به ویژه در شرایط ناپایدار اقتصادی و سیاسی تشدید شده و به عنوان یک استراتژی برای تقویت ذخایر ارزی و کاهش وابستگی به دلار آمریکا در نظر گرفته می‌شود. خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی به دلایل متعددی انجام می‌شود که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به حفاظت در برابر نوسانات اقتصادی اشاره کرد، چرا که طلا به عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود که می‌تواند ارزش خود را در زمان‌های بحران حفظ کند.
همانند دوران پاندمی کرونا، اخیرا نیز پس از تصمیمات جنجالی دولت ترامپ در زمینه تعرفه‌ها و سیاست‌های تجاری، بسیاری از کشورها به خرید طلا روی آوردند تا از دارایی‌های خود در برابر نوسانات بازار محافظت کنند. طی ماه‌های اخیر، تصمیمات ترامپ در زمینه تعرفه‌ها و جنگ تجاری با چین، نوسانات قابل توجهی را در بازارهای جهانی ایجاد کرده است. افزایش تعرفه‌ها بر روی کالاهای چینی و واکنش متقابل چین به این تصمیمات، باعث ناپایداری در بازارهای مالی شده و این نوسانات، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امنی مانند طلا سوق داده و بانک‌های مرکزی را ترغیب کرده تا ذخایر طلای خود را تقویت کنند.
در این راستا، طلا به عنوان یک دارایی پایدار و غیروابسته به ارزهای فیات مورد توجه قرار گرفته است. در واقع، در شرایطی که بازارهای مالی تحت تاثیر نوسانات شدید قرار دارند، طلا به عنوان یک پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران عمل می‌کند. پیش‌تر در سال‌های اخیر، با افزایش تنش‌های ژئوپولیتیکی و بحران‌های اقتصادی، تقاضا برای طلا به طور قابل توجهی افزایش یافته بود. با این حال، این بار این تقاضا نه تنها از سوی سرمایه‌گذاران خصوصی، بلکه از سوی بانک‌های مرکزی نیز به وضوح مشاهده می‌شود. طبق گزارش‌های جدید، بانک‌های مرکزی در سال ۲۰۲۲ در مجموع حدود ۱۱۳۰ تن طلا خریداری کردند که این میزان بالاترین سطح خرید از سال ۱۹۶۷ به شمار می‌رود. در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۳، خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی به حدود ۴۰۰ تن رسید و پیش‌بینی می‌شود که این روند تا سال ۲۰۲۵ ادامه یابد و خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی به ۲۰۰۰ تن برسد. این افزایش خرید به دلیل نگرانی‌های اقتصادی و نوسانات بازارهای مالی ناشی از سیاست‌های تجاری و اقتصادی جهانی است. در میان کشورهای جهان، چین، روسیه، هند، ترکیه و قزاقستان از جمله کشورهایی هستند که بیشترین میزان طلا را خریداری کرده‌اند. چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین خریداران طلا در جهان شناخته می‌شود و در سال ۲۰۲۲ حدود ۸۰۰ تن طلا خریداری کرد. پیش‌بینی می‌شود که این کشور در سال ۲۰۲۵ به خرید ۹۰۰ تن طلا ادامه دهد. روسیه نیز به طور مداوم در حال افزایش ذخایر طلای خود است و در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۰۰ تن طلا خریداری کرد. این کشور در سال ۲۰۲۵ ممکن است به خرید ۴۵۰ تن طلا دست یابد.همچنین هند به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان طلا، در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۰۰ تن طلا خریداری کرد و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۵ به ۳۵۰ تن برسد. ترکیه نیز در سال ۲۰۲۲ حدود ۶۰ تن طلا خریداری کرد و انتظار می‌رود که این میزان در سال ۲۰۲۵ به ۸۰ تن افزایش یابد. قزاقستان در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۰ تن طلا خریداری کرد و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۵ به ۴۰ تن برسد. در همین راستا، بانک مرکزی ایران به خرید طلا به عنوان یک استراتژی برای تقویت ذخایر ارزی خود روی آورده است. با توجه به تحریم‌های اقتصادی و نوسانات ارزی، خرید طلا به عنوان یک گزینه مناسب برای حفظ ارزش دارایی‌ها و تقویت ارز ملی مطرح شده است.
طبق آمارها، در سال ۲۰۲۲ بانک مرکزی ایران حدود ۳۰ تن طلا خریداری کرد که نشان‌دهنده تلاش این نهاد برای تقویت ذخایر طلای کشور است. در سال ۲۰۲۳، بانک مرکزی ایران خرید طلا را به ۵۰ تن افزایش داد و پیش‌بینی می‌شود که این میزان در سال ۲۰۲۵ به ۷۰ تن برسد. این اقدامات به ویژه در شرایطی که کشور با تحریم‌های اقتصادی و نوسانات ارزی مواجه است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. این در حالی است که چنین رویکردی از سوی بانک‌های مرکزی جهان، پیامدهایی نیز در پی دارد. خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی نه تنها بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند بر سیاست‌های اقتصادی و مالی کشورها تاثیرگذار باشد.
به عنوان پیامد مثبت، افزایش خرید طلا می‌تواند به تقویت ارز ملی و کاهش وابستگی به ارزهای خارجی کمک کند. به عنوان مثال، اگر یک کشور به طور مداوم طلا خریداری کند، این اقدام می‌تواند به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد آن کشور منجر شود. از سوی دیگر، خرید طلا می‌تواند به عنوان یک سیگنال مثبت برای بازارهای جهانی تلقی شود. زمانی که بانک‌های مرکزی به خرید طلا روی می‌آورند، این امر نشان‌دهنده نگرانی آنها از نوسانات اقتصادی و تلاش برای حفظ ثبات مالی است.
بنابراین، رقابت بانک‌های مرکزی در خرید طلا نشان‌دهنده اهمیت این دارایی در استراتژی‌های مالی و اقتصادی کشورهاست. با توجه به نوسانات اقتصادی و تغییرات در بازارهای جهانی، انتظار می‌رود که این روند ادامه یابد و بانک‌های مرکزی بیشتری به خرید طلا روی آورند. بانک مرکزی ایران نیز با خرید طلا به دنبال تقویت ذخایر ارزی و حفظ ارزش دارایی‌های کشور است. این روند علاوه برتاثیرگذاری بر قیمت طلا، بر سیاست‌های اقتصادی و مالی کشورها نیز تاثیرگذار خواهد بود.
با توجه به رقابت فزاینده بین بانک‌های مرکزی در خرید طلا، به نظر می‌رسد که این دارایی همچنان نقش مهمی در استراتژی‌های اقتصادی کشورها ایفا خواهد کرد. در دنیای ناپایدار اقتصادی امروز، طلا به عنوان یک سنگ بنای استراتژیک برای حفظ ثبات و امنیت مالی کشورها به شمار می‌رود. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند در سال‌های آینده، با توجه به تغییرات اقلیمی و بحران‌های زیست‌محیطی، تقاضا برای طلا به عنوان یک دارایی امن همچنان افزایش یابد. در کنار این مسائل، بسیاری از کشورها در حال تلاش برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر هستند و این تغییر رویکرد می‌تواند تاثیرات عمیقی بر بازارهای مالی و تقاضا برای طلا داشته باشد.
منابع:
- World Gold Council (WGC) - Reports on Global Gold Demand
- International Monetary Fund (IMF) - Economic Outlook Reports
- Central Bank Reports from China, Russia, and India
نظر شما