رضا پدیدار، عضو کمیسیون انرژی اتاق تهران: یکی از رسالت‌های بانک مرکزی، حفظ ارزش داخلی و خارجی پول ملی کشور است. سیاست‌های بالادستی اقتصاد کشور در اختیار سازمان برنامه است و از طریق مجلس ابلاغ می‌شود، اما رسالت اصلی را در پیاده‌سازی و نظارت بر اجرا بانک مرکزی بر عهده دارد، چرا که تمام فعالیت‌های اقتصادی با واحدی به اسم پول و اعتبار در گردش است. بانک مرکزی ابتدا باید پول را سامان دهد و اعتبار را فراهم کند. موضوعی که در اقتصاد ملی ایران از بین رفته و این اقتصاد بیمار را به وجود آورده، نبود خط اعتباری برای فعالان اقتصادی است. این مسئله مخدوش شده است. در اقتصادهای پیشرفته و حتی کشورهای اطراف و کشورهای شمال آفریقا، وقتی به بانک مراجعه می‌کنند اعتبارسنجی می‌کنند و خط اعتباری می‌دهند، اما در ایران اعتبار جایگاه خود را ندارد.
بانک مرکزی نقش درست و سازنده‌ای باید در سیکل تجاری در اقتصاد ایران داشته باشد، منظور عوامل و بنیادهایی است که اقتصاد ملی برای آن تعریف شده است. تاثیر سیاست‌های پولی بر سیکل‌های تجاری و اقتصادی و اثر آنها روی سیاست‌های پولی، یکی از اقدامات و پویایی‌های بانک مرکزی است که می‌تواند نقش کلیدی در اقتصاد ایران ایفا کند. سال گذشته بانک مرکزی درست عمل کرد، اطلاع‌رسانی، آگاه‌سازی و مدیریت گردش پول و ارز و نقدینگی را به خوبی انجام داد و شاهد آرامش نسبی در شش ماهه دوم سال بودیم و همان باعث شد یکسری طرح‌های تکمیلی و توسعه‌ای را به ویژه در بخش پایین‌دستی پتروشیمی به نتیجه برسانیم و توانستیم برخی از فعالیت‌ها را به مرحله عقد قرارداد با سپردن تعهد و ضمانت‌نامه‌های مختلف برسانیم.
بانک مرکزی باید نظارت مستقیم بر نهادهای پولی، مالی و سایر موسساتی که در بازار پول نقش‌آفرینی می‌کنند داشته باشد و جریان نوسانات نقدینگی را کنترل کند، سپس نوسانات تولید را بررسی کند، اگر تولید به یک‌باره کاهش پیدا می‌کند، یعنی یک جای کار اشکال دارد و نتوانسته‌ایم از خط اعتباری استفاده کنیم، مواد اولیه بخریم و خط تولید دچار توقف شده است. اینجاست که بانک مرکزی باید از طریق بانک‌های عامل سیکل‌های تجاری را تقویت کند و اجازه ندهد دچار این بحران شوند. همین مسئله می‌تواند جلوی شرایط رکودی و تورمی را بگیرد. یکی دیگر از مسائل، دغدغه فعالان اقتصادی و دغدغه سیاست‌گذاران اقتصادی است. نقش بانک مرکزی این است که دغدغه هر کدام را جداگانه ببینید و آنها را مقابل هم بگذارد و برنامه جامعی را با توجه به این دو نگاه اجرایی کند.
بانک مرکزی مرکز مبادله ارز و طلا را راه‌اندازی کرده است، فعالیت مرکز مبادله باید روشنگرانه و آگاهانه باشد و اطلاعاتش در اختیار فعالان اقتصادی قرار بگیرد تا بتوانند آگاهانه در مورد برنامه‌ریزی‌ها، قراردادها و اجرای عملیات‌شان تصمیم بگیرند. امروزه بدون مدل اقتصادی نمی‌توان حرکت کرد. بانک مرکزی به عنوان مهم‌ترین نهاد پولی، مالی و اقتصادی کشور باید در مورد شکل‌گیری مدل‌های اقتصادی دخالت کند، آنها را بررسی و ارزیابی کند و نظر کارشناسی خود را ارائه دهد.
همچنین با گسترش فعالیت این مرکز، می‌توان بر بازار غیررسمی ارز اثر گذاشت. در کشورهای دیگر هم بازار غیررسمی هست، اما با هوشمندی و نظارت بانک مرکزی و نظام بانکداری در کشور می‌توان این بازار را کنترل کرد. مثلاً به کسانی که می‌خواهند سفر بروند ارز مسافرتی می‌دهند، اگر بانک مرکزی این روش را به صورت جامع در مورد فعالان اقتصادی هم اجرایی کند، آن زمان فعال اقتصادی به بازار سیاه مراجعه نمی‌کند.
نظر شما