عباس معمارنژاد - معاون اسبق وزیر اقتصاد: اجرای فرایند "گزیر" در بانک آینده، به باور من، یکی از گریزناپذیرترین و ضروری‌ترین گام‌ها برای اصلاح نظام بانکی کشور بود. این تصمیم نه تنها بخشی از ناترازی‌های عمیق شبکه بانکی را برطرف می‌کند، بلکه پیامی قاطع به سایر بانک‌ها می‌فرستد: بانک مرکزی در برخورد با ناترازی‌ها جدی است و اجازه نخواهد داد وضعیت به مراحل بحرانی برسد. البته، باید اذعان داشت که بانک مرکزی باید از این پس، بسیار زودتر وارد عمل شود و اجازه ندهد یک بانک به چنین مرحله‌ای برسد، چرا که انجام گزیر در این نقطه، پیچیدگی‌های کار را به شدت افزایش می‌دهد.

نکته مثبتی که در این فرایند مشاهده می‌کنم، تلاش برای رعایت حقوق سهامداران خُرد و سپرده‌گذاران است. بانک مرکزی با تدابیری که اندیشیده، سعی کرده است تا حد امکان از آسیب دیدن این ذی‌نفعان جلوگیری کند. با این حال، نگرانی اصلی من در مورد دارایی‌های غیرنقد بانک آینده است. تبدیل این دارایی‌ها به نقدینگی، فرایندی دشوار و زمان‌بر خواهد بود. اگر این تبدیل به طول بیانجامد، بانک مرکزی ممکن است ناچار شود همچنان از محل منابع خود، سود سپرده‌های مردم را که به بانک ملی منتقل شده، تامین کند. بنابراین، هرچه سریع‌تر بتوانیم این دارایی‌های غیرنقد را به وجه نقد تبدیل کنیم، مشکلات و گرفتاری‌های بانک مرکزی در این گزیر کوتاه‌تر خواهد شد.

تجربه بانک آینده باید درس‌عبرتی برای پنج بانک ناتراز دیگر باشد که بانک مرکزی اسامی آنها را اعلام کرده است. خوشبختانه، بانک مرکزی برای برخی از این بانک‌ها، مانند ایران زمین، هیات سرپرستی تعیین کرده است. این هیات‌ها موظف‌اند برنامه خروج از بحران را ارائه دهند و در صورت عدم موفقیت در یک دوره مشخص، چاره‌ای جز اجرای فرایند گزیر نخواهیم داشت. مهم‌ترین اتفاقی که با گزیر بانک آینده افتاد، شکسته شدن تابوی انحلال بانک در ایران بود. در گذشته، همیشه به بهانه‌های مختلف، از جمله ارتباط با اقشار خاص، از برخورد با بانک‌های ناتراز جلوگیری می‌شد. اما عزم کنونی حاکمیت نشان می‌دهد که اراده‌ای جدی برای حل این مشکلات وجود دارد. همانطور که قبلاً هم گفته‌ام، راهکار اصلی اصلاح نظام بانکی، اجماع حاکمیت بر سر یک راه‌حل است و به نظر می‌رسد این اجماع در مورد بانک آینده شکل گرفته است.

در پایان، تنها نگرانی‌ام این است که فرایند تبدیل دارایی‌های غیرنقد به نقد طولانی شود. در دنیا هم مرسوم است که اگر بانکی دارایی‌های سمی یا غیرنقد دارد و قرار است منحل شود، تلاش می‌شود این دارایی‌ها حتی به قیمتی پایین‌تر، اما سریع‌تر فروخته شوند تا نیاز به نقدینگی تامین شود. طولانی شدن این فرایند، بار مالی اضافه‌ای را بر دوش بانک مرکزی خواهد گذاشت و این چیزی است که باید از آن اجتناب کنیم.