بررسی تحلیل موسسه اعتبارسنجی فیچ نشان می‌دهد که صنعت بانکداری و خدمات مالی تایلند از منظر استانداردهای منطقه‌ای، به خوبی توسعه یافته است. چشم‌انداز میان‌مدت این بستر به سبب باز شدن درب‌های ورود بخش‌های مختلف مالی و بانکی به روی سرمایه‌گذاران خارجی به عنوان بخشی از جامعه اقتصادی آسه آن و تمرکز مستمر بر مقررات‌زدایی، که احتمالاً باعث ادغام در بخش‌های بانکی و بیمه خواهد شد، روشن است. با اینکه اقتصاد تایلند در حال بهبودی کامل از تاثیرات همه‌گیری کووید-۱۹ است، اما در افق کوتاه‌مدت پیش‌رو، احتمالا با چالش‌های قابل‌توجهی روبرو خواهد شد. ممکن است شرکت‌های کوچک و متوسط تحت تاثیر التهابات تورمی، توانایی پرداخت به موقع اقساط تسهیلات و معوقات بانکی را نداشته باشند که همین امر باعث افزایش نرخ وام‌های غیرجاری (NPL) خواهد شد. ترکیبی از کاهش درآمد خانوارهای تایلندی و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار، چشم‌انداز رشد را در تمام بخش‌های بستر جامع خدمات مالی و بانکی این کشور حداقل تا پایان افق کوتاه‌مدت محدود خواهد کرد، اگرچه ریسک‌های موجود، قدرت چندانی برای تهدید ثبات مولفه‌های کلان مالی تایلند ندارد.

در حالی که محیط اقتصادی تایلند در سال ۲۰۲۳ نسبت به دو سال قبل از آن به طور قابل توجهی از صنعت بانکداری این کشور حمایت بیشتری کرد، اما چشم‌انداز کوتاه‌مدت پیش‌رو، امیدوارکننده نیست. تورم بالا و تقاضای جهانی ضعیف، همچنان یک نگرانی بزرگ برای صنعت بانکداری در افق کوتاه‌مدت خواهد بود، زیرا موجب طراحی و اجرای سیاست‌های پولی سختگیرانه‌تر و در نتیجه، کاهش نرخ رشد تسهیلات بانکی خواهد شد. چشم‌انداز بلندمدت صنعت بیمه تایلند با توجه به نفوذ کم محصولات و خدمات در هر دو بخش بیمه عمر و بیمه‌های عمومی و تخصص، همچنان روشن است. افزایش درآمدسرانه خانوارهای تایلندی باعث تشویق به استفاده از محصولات بیمه عمر خواهد شد، زیرا فرصت‌های پس‌انداز جایگزین در این کشور، محدود است. نوآوری در محصولات و کانال‌های توزیع نیز رشد حق بیمه‌ها را در بخش بیمه‌های عمومی و تخصصی تقویت خواهدکرد. با این حال به دنبال پس زمینه اقتصادی کلان ضعیف و تورم بالا، انتظار داریم رشد کلی حق بیمه‌ها در هر دو بخش در افق کوتاه‌مدت پیش‌رو، کُند شود.

در صنعت مدیریت دارایی تایلند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک تایلندی به طور پیوسته در حال رشد بوده‌اند. اما با تنها ۱.۵ میلیون سرمایه‌گذار در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، پتانسیل بسیار زیادی در این بخش برای توسعه خدمات و افزایش میزان سرمایه‌گذاری‌ها وجود دارد. علاوه بر این، از آنجایی که رئیس بورس تایلند (SET) تخمین می‌زند که تنها ۰.۵ میلیون از ۱.۷ میلیون حساب سرمایه‌گذار ثبت‌شده، فعال هستند، پتانسیل افزایش مشارکت در بازار سهام نیز در افقهای آتی می‌تواند قابل توجه باشد. ما همچنین پیش‌بینی می‌کنیم که یک تنوع تدریجی در سرمایه‌گذاری‌های خارج از کشور توسط مدیران دارایی تایلندی ایجاد شود. زیرا صندوق‌های سرمایه‌گذاری، فراتر از اقتصاد ضعیف تایلند و عرضه سهام نسبتاً محدود در این کشور، به دنبال بازدهی پُرسود و قدرتمند در بازارهای دیگر هستند.

تایلند با یک بازار اصلی بورس اوراق بهادار (SET) با ۶۱۶ شرکت بورسی و ارزش بازار ۱۸۸۱۵ میلیارد بات تایلند و یک بازار کوچک‌تر برای سرمایه‌گذاری‌های جایگزین (MAI) با ۲۰۶ شرکت پذیرفته شده و ارزش بازار۴۸۸ میلیارد بات تایلند، دارای یک بستر سهامی به خوبی تثبیت شده، سیال و نسبتا بزرگ است. از منظر ارزش بازار، تایلند پس از سنگاپور، دومین بازار بزرگ سهام آسیای جنوب‌شرقی است. در حالی که عدم اطمینان اقتصادی یک امر اجتناب‌ناپذیر برای این بازار خواهد بود و بستر مبادلات و عرضه‌های اولیه عمومی را با چالش روبرو خواهد کرد، نرخ‌های بهره کم‌سابقه و بالا، از بنیان‌های بازارسرمایه تایلند، محافظت خواهند کرد. پیش‌بینی شده که در افق کوتاه‌مدت پیش‌رو، نرخ رشد تسهیلات اعتباری بانکی از ۶.۵ درصد به ۶.۳ درصد کاهش یابد. انتظار می‌رود رشد کل حق بیمه‌ها در صنعت بیمه تایلند در چشم‌انداز کوتاه‌مدت، از نرخ ۳.۲ درصدی کنونی، به نرخ ۳.۵ درصدی افزایش یابد و هر دو بخش بیمه‌های عمر و بیمه‌های عمومی و تخصصی با نرخ مشابهی رشد کنند. همچنین بعید است که در افق میان‌مدت، نرخ رشد کل حق بیمه‌ها به طور قابل توجهی از سطح ۳ درصد بالاتر برود. پیش‌بینی می‌شود که ارزش کل دارایی‌های تحت مدیریت در صنعت مدیریت دارایی تایلند در افق کوتاه‌مدت پیش‌رو، با کاهش ۱۱درصدی روبرو شده و از میزان ۴.۳ تریلیون باتی به ۳.۸۳ تریلیون بات برسد. همچنین به نظر می‌رسد که جریان ورودی خالص به درآمد ثابت و صندوق‌های سهامی در همین افق زمانی، مجموعاً بیش از ۶۴ میلیارد بات شود.

جدول ۱. پیش‌بینی روند بازار خدمات بانکی و مالی تایلند (۲۰۲۱-۲۰۲۶)

جدول ۲. پیش‌بینی روند بازار خدمات بانکی و مالی تایلند (۲۰۲۷-۲۰۳۲)

وضعیت شاخص ریسک صنعت مالی و بانکداریِ تایلند

محاسبه امتیاز شاخص ریسک صنعت بانکداری برای تایلند (BIRI)، عدد ۴۸.۰۱ از ۱۰۰ را نشان می‌دهد که حکایت از سطوح متوسط رو به بالای ریسک بخش بانکی برای اتمسفر مالی و اقتصادی تایلند دارد. با این امتیاز، تایلند در رتبه‌بندی ۱۲۲ کشوری این شاخص، در جایگاه شصت و سوم جهان قرار گرفته است. امتیاز BIRI پایین تایلند نسبت به سایر بازارهای منطقه، نشان دهنده یک صنعت بانکداری با پویایی کمتر مطلوب نسبت به قبل از همه‌گیری کرونا در این کشور است که ریسک‌های احتمالی آن با بدهی بالای خانوارهای تایلندی و افزایش نرخ تسهیلات غیرجاری، تشدید می‌شود.

تحلیل بازار خدمات بانکی و مالی تایلند بر مبنای ماتریس SWOT

بازار خدمات صنعت بانکداری در تایلند

پس از پایان پاندمی کرونا، وضعیت نرخ رشد تسهیلات بانکی در تایلند، شرایط مناسبی را تجربه نکرده است و به نظر نمی‌رسد که در افق کوتاه‌مدت پیش‌رو نیز، بهبود قابل توجهی حاصل شود. با این حال، با وجود نگرانی‌های بلندمدت نسبت به سطح بالای بدهی خانوارها به بخش بانکی، این صنعت به دلیل سرمایه‌گذاری خوب بنیادینِ سالهای گذشته و بافرهای سرمایه‌ای قدرتمند، متزلزل نخواهد شد. انتظار می‌رود در چشم‌انداز کوتاه‌مدت پیش‌رو، نرخ رشد تسهیلات بانکی از ۶.۵ درصد به ۶.۳ درصد کاهش یابد.

چشم‌انداز رقابتی آتی در صنعت بانکداری تایلند

طبق آخرین گزارش بانک مرکزی تایلند، این کشور دارای ۲۲ بانک تجاری ثبت شده است. همچنین هشت موسسه مالی تخصصی در تایلند وجود دارد که اهداف سیاستی دولت را دنبال می‌کنند و عبارتند از بانک تعاونی‌های کشاورزی، بانک صادرات و واردات تایلند، بانک اسلامی تایلند، شرکت وام مسکن ثانویه، بانک توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط تایلند، شرکت ضمانت اعتبارات تایلند، بانک مسکن دولتی و بانک پس‌انداز دولتی. پنج بانک بزرگ تجاری تایلند، حدود سه چهارم از کل دارایی‌های این صنعت را در اختیار دارند. از ۱۰ بانک برتر و بزرگ فعال در تایلند، ۷ بانک بزرگ داخلی و ۳ بانک باقی مانده زیرمجموعه بانک‌های خارجی هستند. بانکداران تایلند مانند سایر بانک‌ها در سراسر جهان در حال حرکت به عرصه بانکداری دیجیتال هستند. تقریباً همه بانک‌های تجاری این کشور، در حال بستن شعبه‌های فیزیکی خود هستند و بسترهای دیجیتالی خود را افزایش داده‌اند. در پایان مارس ۲۰۲۲، بانک های تجاری تایلند دارای ۵۵۵۳ شعبه در سراسر کشور بودند که ۱۸ درصد (۱۱۸۲ شعبه) نسبت به پایان سال ۲۰۱۸ کاهش داشته است.

بانک‌های عامل برتر تایلند در افق ۲۰۳۲

-شرکت بانکداری تجاری بانکوک بانک (Bangkok Bank)

شرکت بانکداری تجاری بانکوک بانک، با مجموع دارایی ۴۴۶۱ میلیارد بات تایلند، بزرگ‌ترین بانک تجاری این کشور از نظر حجم و ارزش دارایی محسوب می‌شود. این بانک در داخل تایلند، بزرگ‌ترین پایگاه مشتریان خُرده‌فروشی را دارد و با مجموع حدود ۱۷ میلیون حساب، رهبر بازار در بانکداری تجاری و شرکت‌های کوچک تا متوسط (SME) است. بانکوک بانک، با ۱۰۰۵ شعبه، دارای بزرگترین شبکه خدمات بانکی در تایلند است. این بانک همچنین طیف کاملی از خدمات بانکداری تجاری، از جمله تنظیم وام‌های سندیکایی، پذیره‌نویسی اوراق بدهی، تامین مالی تجارت، تامین مالی پروژه، خدمات نگهداری، SME و خدمات بازرگانی و مشاوره تخصصی صنعت را ارائه می‌دهد. بانکوک بانک دارای بزرگ‌ترین شبکه خارج از کشور در بین بانک‌های تایلندی است که در ۱۴ بازار در قالب ۳۳۰ شعبه حضور دارد و یکی از رهبران آسیای جنوب‌شرقی است که از این تعداد، ۳۰۲ شعبه در اندونزی قرار دارد.

شرکت بانکداری تجاری کاسیکورن بانک ( Kasikornbank)

شرکت بانکداری تجاری کاسیکورن بانک، با ارزش دارایی ۴۲۳۸ میلیارد بات تایلند، در جایگاه دومین بانک بزرگ تجاری این کشور قرارگرفته است. این بانک که در سال ۱۹۴۵ تاسیس شد و در حال حاضر حدود ۲۰ هزار کارمند در ۸۳۶ شعبه در تایلند دارد. کاسیکورن بانک تمرکز روزافزون بر بانکداری دیجیتال و موبایلی دارد، به طوری که ۷۸ درصد از کل تراکنش‌های موبایلی بانکی در تایلند، متعلق به این بانک است. همچنین کاسیکورن بانک توسعه قابل توجهی در خارج از بازار داخلی خود را هدف قرار داده است و در حال حاضر ۱۰ شعبه و دفتر نمایندگی در خارج از کشور دارد و ۳۵ درصد از سهام بانک توسعه کشاورزان میانمار و ۴۰ درصد از سهام بانک Maspion اندونزی را در اختیار دارد. کاسیکورن بانک در حوزه بانکداری دیجیتال، یک استراتژی کلیدی در برنامه های توسعه خارج از کشور، عمدتاً از طریق برنامه K Plus خود ایجاد کرده است.

-شرکت بازرگانی بانکداری تجاری کرونگ تای بانک (Krung Thai Bank /KTB)

شرکت بازرگانی بانکداری تجاری کرونگ تای بانک، با ارزش کل دارایی‌ ۳۵۶۹ میلیارد بات تایلند، به عنوان سومین بانک بزرگ تجاری این کشور شناخته می‌شود. سهامدار عمدهی این بانک، صندوق توسعه موسسات مالی متعلق به وزارت دارایی است و بقیه سهام آن در بورس اوراق بهادار تایلند، عرضه عمومی شده است. کرونگ تای بانک دارای ۹۶۶ شعبه داخلی در سراسر تایلند است. این بانک در حال حاضر بیشترین تمرکز خود را بر بانکداری فین‌‎تک و دیجیتال گذاشته است و با رشد ۷۰ تا ۸۰ درصدی تراکنش‌ها از طریق برنامه بانکداری تلفن همراه خود یعنی Krungthai Next در طول همه‌گیری گرونا، تعداد کاربران این پلتفرم را از ۱۰ میلیون به ۱۲ میلیون رساند.

- بانک تجاری سیام (The Siam Commercial Bank / SCB)

بانک تجاری سیام، با مجموع دارایی ۳۳۶۷ میلیارد بات تایلند، چهارمین بانک بزرگ تجاری در این کشور از منظر ارزش و حجم دارایی است. این موسسه مالی یکی از قدیمی‌ترین بانک های تایلند است که ۲۳.۳۵درصد از سهام آن متعلق به پادشاه تایلند، است. بانک تجاری سیام یک بانک جهانی است که طیف کاملی از خدمات خُرده‌فروشی و شرکتی و همچنین محصولات سرمایه‌گذاری و بیمه را ارائه می‌دهد. این بانک دارای ۷۳۸ شعبه داخلی و ۱۰ شعبه خارج از کشور در چین، ویتنام، سنگاپور، میانمار، کامبوج و لائوس است. بانک تجاری سیام تمرکز قابل توجهی در حوزه فین‌تک داشته است و در نوامبر ۲۰۱۹ گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه این بانک قصد دارد حدود یک میلیارد دلار از دارایی‌های فین‌تک خود را برای کسب درآمد از سرمایه‌گذاری‌های خود در فناوری، جدا کند.

-شرکت بانکداری تجاری آیودیا بانک (Bank of Ayudhya)

شرکت بانکداری تجاری آیودیا بانک با ارزش دارایی ۲۶۸۴ میلیارد بات تایلند، در جایگاه پنجمین بانک بزرگ تجاری این کشور قرارگرفته است. این بانک که در سال ۱۹۴۵ تاسیس شده است، طیف وسیعی از خدمات بانکی، از جمله سرمایه‌گذاری، مدیریت دارایی و تامین مالی مصرف‌کننده را از طریق شبکه ۶۳۲ شعبه داخلی و ۶۵۰۰ دستگاه خودپرداز در تایلند ارائه می‌دهد. ۷۶.۹ درصد از سهام این بانک متعلق به بزرگترین بانک ژاپن یعنی MUFG Bank است. آیودیا بانک یک شعبه خارج از کشور در لائوس دارد.

بازار خدمات صنعت بیمه در تایلند

چندین عامل ساختاری مثبت، زیربنای چشم‌انداز صنعت بیمه تایلند است. طبقه متوسط رو به رشد در یک جمعیت بزرگ و روند افزایش کهنسالان، از تقاضا برای محصولات بیمه‌ عمر و خدمات بیمه‌های عمومی و تخصصی پشتیبانی می‌کند. صنعت بیمه تایلند بسیار پراکنده و خدمات آن تا حدودی در مقیاس نسبتاً ابتدایی است. به همین دلیل احتمال اجرای فرآیندهای ادغام و تملک در افق‌های آتی، بالا است. بخش غالب صنعت بیمه تایلند یعنی بخش بیمه های عمر (با سهم حدود ۶۹درصدی از کل بازار) در افق کوتاه‌مدت پیش‌رو، رشد ۳.۶ درصدی را تجربه خواهد کرد و انتظار می‌رود که ارزش این بخش از بازار با افزایش سالانه ۲.۹ درصد، از میزان ۶۳۳.۲ میلیارد بات فعلی، به ۷۰۴.۷ میلیارد بات در سال ۲۰۲۷ برسد. بخش بیمه‌های عمومی و تخصصی در چشم‌انداز کوتاه‌مدت پیش‌رو، با افزایش ۳.۳درصدی روبرو خواهد شد و همچنین انتظار می‌رود که ارزش این بخش از بازار با افزایش سالانه ۳.۶ درصدی، از میزان ۲۸۳.۳ میلیارد بات فعلی، به ۳۲۶.۶ میلیارد بات در سال ۲۰۲۷ برسد.

بازارخدمات صنعت مدیریت دارایی در تایلند

با فقط ۱.۵ میلیون سرمایه‌گذار فعال در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک تایلند، پتانسیل زیادی برای گسترش این صنعت در آیند وجود دارد. زیرا صنعت مدیریت دارایی تایلند همچنان جمعیت کثیری از مردم این کشور را به خود جذب نکرده است. علاوه بر این، از آنجایی که رئیس بورس تایلند تخمین می‌زند که تنها ۰.۵ میلیون از ۱.۷ میلیون حساب سرمایه‌گذار ثبت شده، فعال هستند (به این معنی که آنها حداقل یک بار در ماه معامله می‌کنند)، پتانسیل افزایش مشارکت معاملاتی در این بازار بسیار بالا است. پیش‌بینی می‌شود که ارزش کل دارایی‌های تحت مدیریت در صنعت مدیریت دارایی تایلند در افق کوتاه‌مدت پیش‌رو، با کاهش ۱۱درصدی روبرو شده و از میزان ۴.۳ تریلیون باتی کنونی به ۳.۸۳ تریلیون بات برسد. همچنین به نظر می‌رسد که جریان ورودی خالص به درآمد ثابت و صندوق‌های سهامی در همین افق زمانی، مجموعاً بیش از ۶۴ میلیارد بات شود.

چشم‌انداز رقابتی آتی در صنعت مدیریت دارایی تایلند

طبق آخرین آمار و ارقام موجود، تعداد ۱۸۳۸ صندوق سرمایه‌گذاری مشترک در این کشور وجود دارد که توسط ۲۴ شرکت مدیریت دارایی تایلندی اداره می‌شود. بازار صندوق های سرمایه گذاری در تسلط بانک‌های پیشرو داخلی است. چهار شرکت برتر مدیریت دارایی در تایلند عبارتند از شرکت مدیریت دارایی بانک کاسیکورن با سهم ۲۰.۱۱ درصدی و دارایی تحت مدیریت به ارزش ۱۰۸۳.۷ میلیارد بات، شرکت مدیریت دارایی بانک تجاری سیام با سهم ۱۸.۹۶درصدی و دارایی تحت مدیریت ۱۰۲۲ میلیارد بات، شرکت مدیریت دارایی بانکوک بانک با سهم ۱۴.۱۴درصدی و دارایی تحت مدیریت ۷۶۲ میلیارد بات و شرکت مدیریت دارایی کرونگ تای بانک با سهم ۱۱.۷۶درصدی و دارایی تحت مدیریت ۶۳۳ میلیارد بات هستند. همچنین منطبق بر آخرین آمار و اطلاعات موجود، صندوق‌های با درآمد ثابت با سهم ۴۸.۱ درصدی از دارایی‌ها، بزرگترین طبقه دارایی در این صنعت را تشکیل می‌دهند و صندوق‌های سهامی با ۲۷.۶ درصد، در رتبه دوم قرار دارند. طبق گزارش AIMC، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک با سهم ۶۹.۷ درصدی از بازار و دارایی تحت مدیریت ۷۷۳۷.۱ میلیارد بات، تاثیرگذارترین بخش از صنعت مدیریت دارایی تایلند محسوب می‌شوند. با آغاز روند آزادسازی بازار، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های خارجی در حال افزایش هستند، اما بانک‌های داخلی با تسلط بر کانال‌های توزیع، همچنان مزیت رقابتی خود را حفظ کرده‌اند.

چشم‌انداز رقابتی آتی در بازار سرمایه در تایلند

پلتفرم های بازار بورس اوراق بهادار تایلند شامل موارد زیر است: بازار اصلی بورس تایلند (SET)که شرکت‌های بزرگ با بیش از ۳۰۰ میلیون بات سرمایه پرداخت شده پس از عرضه اولیه سهام را فهرست می‌کند. بازار سرمایه‎‌گذاری جایگزین بورس تایلند (MAI)، که در سال ۱۹۹۹ برای شرکت‌های کوچک و متوسط با بیش از ۵۰ میلیون بات سرمایه راه‌اندازی شد. بورس الکترونیکی اوراق قرضه که در سال ۲۰۰۳ راه‌اندازی شد. بورس آتی تایلند، که در سال ۲۰۰۴ راه‌اندازی شد و در سال ۲۰۱۵ با بورس آتی کشاورزی تایلند ادغام شد و اکنون بستری برای معاملات مشتقه‌ها و همچنین خدمات تسویه و سپرده‌گذاری است.