با گذشت چند هفته از جنجالهای رسانهای پیرامون اسنپبک و آثار آن بر اقتصاد ایران، میتوان قضاوت دقیقتری درباره این رویداد داشت. طی هفتههای منتهی به برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد با موضوع بازگشت قطعنامهها علیه کشورمان، موج سنگین فضاسازی رسانههای وابسته به کشورهای غربی با مضمون "اثرگذاری جدی اجرای مکانیزم ماشه بر اقتصاد ایران" آغاز شد. هدف این پروژه رسانهای، تزریق ترس به جامعه و زمینهسازی برای ملتهب کردن بازارهای مختلف، از جمله بازار ارز بود.
پروژه این رسانهها، پشتوانه نظری مشخصی در علم اقتصاد دارد. دههها پیش، زمانی که نظریه انتظارات عقلایی مطرح شد، موضوع انتظارات و اهمیت آن در شکلدهی به شاخصهای مختلف اقتصاد و همچنین اثرگذاری آن بر کارایی سیاستهای مختلف اقتصادی مورد توجه و تاکید بسیاری از اقتصاددانان بزرگ جهان بوده است. یافتههای علم اقتصاد نشان میدهد زمانی که انتظارات مشخصی در میان عوامل اقتصادی شکل گیرد، آن ذهنیت غالب با وقفه زمانی مشخصی محقق شده یا دستکم اثری جدی بر اقتصاد خواهد گذاشت. به عنوان مثال، زمانی که عاملان اقتصادی به این باور قطعی برسند که سطح قیمتها در آینده نزدیک به میزان چشمگیری افزایش خواهد یافت، دست به کارهایی خواهند زد که همان کارها سبب افزایش قیمتها شده، پیش از آنکه عامل فرضی نگرانی جامعه محقق شود.
بنگاههای رسانهای فارسی زبان وابسته به غرب نیز با تکیه بر همین منطق، تلاش کردند تا جای ممکن، افکارعمومی ایرانیان را نسبت به اقتصاد پس از ماشه، هراسان کنند تا از این رهگذر، مردم را وادار به رفتارهای هیجانی و التهابآفرین کنند. با این حال، شواهد مختلف نشان میدهد که این تلاشها با شکست آشکاری مواجه شده است. بازار ارز پس از نوسانات محدود و کوتاهمدت، به ثبات نسبی رسید. رصد شبکههای اجتماعی هم نشان میدهد، بخش قالب افکارعمومی با جوسازیهای رسانهای ایجاد شده همراهی نکرده است. به نظر میرسد که همدلی ایجاد شده در جامعه پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و آشکار شدن دشمنی طرفهای غربی در موضوعات مختلف، اثرگذاری روایتهای رسانههای وابسته به آنان بر افکارعمومی را هم به شدت کاهش داده و همین موضوع، عامل بیتوجهی مردم به فضاسازیهای رسانهای آنان شده است.
به موازات افزایش آگاهی مردم نسبت به برنامههای دشمن و بیاعتمادی افکارعمومی به روایتهای رسانهای آنان، بازارساز هم از طریق اقدامات مختلف تلاش کرد تا مانع شدت گرفتن التهابات در بازار ارز شود. مداخله در بازار ارز، تامین ارز واردات، پیگیری سیاست ارتباطی فعال برای ایجاد آرامش در افکارعمومی، برخی از اقدامات بانک مرکزی برای حفظ ثبات اقتصادی در این مدت بود.
نظر شما