طی هفتههای اخیر، انتقادهای پی در پی رئیسجمهور آمریکا از جروم پاول، رئیس فدرال رزرو به صدر اخبار اقتصادی این کشور رفت تا پس از شوک جنگ تعرفهای، شوک دیگری به بازارهای این کشور و بازارهای جهانی وارد شود. نقطه آغاز اختلاف ترامپ و پاول به سال ۲۰۱۸ باز میشود. پاول در نوامبر ۲۰۱۷ از سوی ترامپ برای ریاست فدرال رزرو معرفی و در ۵ فوریه ۲۰۱۸ به این جایگاه رسید و جانشین جنت یلن شد. در همان سال آغاز به کار، انتقادهای ترامپ از وی آغاز شد. ترامپ معتقد بود که پاول با دیر عمل کردن در کاهش نرخ بهره، باعث کم شدن نرخ رشد اقتصادی و کاهش ارزش بازار سهام میشود. ترامپ حتی در دسامبر ۲۰۱۸ و در توئیتی، فدرال رزرو را "تنها مشکل اقتصاد آمریکا" معرفی کرد. همان مقطع، گزارشهایی منتشر شد که ترامپ به دنبال برکناری پاول است. با ادامه این شرایط، ترامپ حتی پاول را "دشمن" خواند و تهدید به برکناری وی کرد. ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری خود نیز همچنان بر رویکرد تقابلی خود با فدرال رزرو و شخص پاول پافشاری میکند. او طی هفتههای اخیر از تریبونهای مختلف، انتقادهای تندی نسبت به عملکرد فدرال رزرو داشته و حتی از قدرت خود برای برکناری پاول سخن گفت. ترامپ با انتشار یک توئیت، اعلام کرد که پاول همواره خیلی دیر و اشتباه عمل میکند. او حتی در سخنانی، بر این موضوع تاکید کرد که اگر تصمیم بگیرد، پاول را به سرعت کنار خواهد گذاشت.
در میانه اوجگیری تنشها میان ترامپ و فدرال رزرو، وال استریت ژورنال با انتشار گزارشی اعلام کرد که ترامپ برای جانشینی پاول، با کوین وارش، عضو پیشین هیاتمدیره فدرال رزرو صحبت کرده است. وارش به عنوان گزینه مورد علاقه ترامپ برای جانشینی پاول شناخته میشود، او در دوره قبلی هم جزو گزینههای نهایی بود. تداوم مواضع منفی و تهدیدهای ترامپ همزمان با انتشار گزارشهای مختلف درباره برنامه وی برای برکناری پاول، بازارهای مختلف در آمریکا و جهان را تحت تاثیر قرار داد. اولین واکنش به این شرایط، تضعیف دلار بود. شاخص دلار از حدود ۱۰۰ واحد به حدود ۹۸ واحد کاهش یافت. پس از چند روز از اظهارات ترامپ و زمانی که شاخص دلار در آستانه سقوط به کانال ۹۷ واحدی قرار گرفت، وی در سخنانی دیگر اعلام کرد که قصدی برای برکناری پاول ندارد. این موضع وی باعث شد روند منفی شاخصهای مختلف تا حدودی تعدیل شود. هرچند وی در همان اظهارات، باز هم خواستار کاهش نرخ بهره شد.
هرچند احتمال اقدام ترامپ برای برکنار کردن پاول اندک به نظر میرسد، اما در صورت وقوع چنین مداخلهای، تبعات پُرهزینه و بعضا بیبازگشتی برای اقتصاد آمریکا و حتی بازارهای مالی جهانی خواهد داشت. اولین نتیجه برکناری پاول، فروپاشی اعتبار و استقلال فدرال رزرو است. با از بین رفتن اعتبار فدرال رزرو به عنوان نهاد پشتوانه دلار، ذهنیت جامعه و فعالان اقتصادی به چاپ بیرویه دلار و دستکاری نرخ بهره تمایل پیدا میکند و همین موضوع باعث میشود تورم انتظاری از کنترل خارج شود. این، نقطه آغاز بحران برای اقتصاد آمریکا و سپس اقتصاد دنیا خواهد بود، چرا که هدفگذاری فدرال رزرو برای مهار تورم، لنگر کردن انتظارات تورمی است. از کنترل خارج شدن انتظارات، به معنی خلع سلاح کامل این نهاد در مقابله با تورم و در نتیجه به واقعیت پیوستن تورم پس از مدتی تاخیر است.
علاوه بر بحرانی شدن وضعیت انتظارات تورمی پس از برکناری رئیس فدرال رزرو، ارزش دلار به شدت سقوط خواهد کرد. با سقوط ارزش دلار، فروش اوراق خزانه اوج گرفته و با کاهش ارزش این اوراق، نرخ بهره آن بالا رفته و هزینه استقراض دولت به شکل تصاعدی افزایش مییابد. نکته مهم در این رابطه آنکه اوراق بلندمدت خزانه همواره در بحرانها به عنوان سنگر امن سرمایه شناخته شده است. در صورت بیاعتبار شدن فدرال رزرو در نتیجه مداخله کاخ سفید و برکناری پاول، فرار سرمایه از اوراق خزانه اوج گرفته و این سنگر ثبات از قضا به منبع بحران تبدیل خواهد شد. با افزایش نرخ بهره، اقتصاد آمریکا دچار رکودی عمیق مشابه یا حتی فراتر از رکود بزرگ قرن بیستم میشود و اعتماد به سیاستگذار پولی برای همیشه از بین میرود. همچنین اعتبار مالی آمریکا دچار افت شدید شده و با متزلزل شدن اعتبار فدرال رزرو و سیاستهای پولی آن و بروز ریسک تورمی، چشمانداز سودآوری شرکتها هم به خطر میافتد. همچنین با افت ارزش دلار، سرمایهها به سمت داراییهای غیرقابل چاپ نظیر بیت کوین، طلا و ملک و املاک حرکت میکنند. با توجه به حجم بسیار زیاد سرمایهها در بازار اوراق خزانه، حرکت حتی بخشی از این سرمایهها به بازارهای یاد شده، به انفجار قیمت این داراییها میانجامد. مقیاس بسیار کوچکی از رویدادهای یاد شده، در حد فاصل مواضع منفی ترامپ تا پیش از آنکه اعلام کرد قصدی برای برکناری پاول ندارد، نمایان شد. سقوط شاخص دلار به کمترین رقم ۳ سال اخیر، رشد نرخ بهره اوراق ۱۰ ساله خزانه، سقوط شاخص بورس آمریکا و رشد بهای طلا، برخی از مهمترین واکنشها به "احتمال برکناری پاول" بودند.
نظر شما